Connect with us

समाचार

विश्व फर्मासिष्ट दिवसको शुभकामना: फर्मासिष्टको एक गल्तीले हजारौँ बिरामीको स्वास्थ्यमा असर पर्छ

Published

3 years ago

on

जय पाठक (जे.पी.), ९ असोज। आज फर्मासिष्टहरूको विशेष दिन । सेप्टेम्बर २५ अर्थात् “विश्व फर्मासिष्ट दिवस” । “ अनुसन्धानदेखि स्वास्थ्य हेरचाहसम्म : तपाईंको फर्मासिस्ट तपाईंको सेवामा’’ भन्ने नाराका साथ यस वर्ष नेपाल लगायत विश्वभर विभिन्न कार्यक्रम गरी यो दिवस मनाइँदै छ ।
औषधीबिनाको उपचार सम्भव छैन । त्यो तपाईं–हामी सबैले बुझेको कुरा हो । अनि त्यही उपचार गर्ने औषधीसँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने व्यक्ति हुन् “फर्मासिष्ट” अर्थात् “औषधीविज्ञ” । विश्वमै स्वास्थ्य क्षेत्रको अत्यन्त सम्मानित एवम् संवेदनशील क्षेत्र हो फार्मेसी तर विडम्बना नेपालमा त्यस्तो हुन सकेन । कानुन छ, तर कारवाही हुँदैन, हुन्छ त केवल ‘नेपालको कानुन दैवले जानुन्’; नियम बन्छ, तर कार्यान्वयन हुँदैन; जे बन्छ , त्यो कागजमा मात्र सीमित हुन्छ । सबै क्षेत्र केवल बन्छ त अस्तव्यस्त मात्र; अनि कसरी हुन्छ विकास ? यसको जिम्मेवार निकाय को ? अनि कसले गरिदिने त्यसको अनुगमन ? अनि टाउकोमा हात राखेर भन्नै पर्ने बाध्य बनाइन्छ “बिग्रिएको घरको भत्किएको चाला ।”
“एउटा चिकित्साकले एकचोटि गरेको गल्तीले एक जना बिरामीको स्वास्थ्यमा असर पर्छ, तर एउटा फर्मासिष्टले त्यही एकचोटि गरेको गल्तीले हजारौँ बिरामीहरूको स्वास्थ्यमा असर पर्छ । त्यसकारण सधैँ संयमित भएर पढ्ने गर ।” एक जना शिक्षकले बि. फार्मेसी कक्षा सुरु भएको पहिलो दिन भन्नुभएको थियो – “अहो ! कसरी ?’’ मैले निकै उत्सुकताका साथ प्रश्न गरेँ – “औषधी कम्पनीमा एउटा ब्याचमा लाखौँको सङ्ख्यामा औषधी उत्पादन गरिन्छ । त्यस समयमा फर्मासिष्टबाट एउटा सानोमात्र गल्ती हुन पु¥यो भने त्यसको सेवन गर्ने बिरामीहरूमा त्यसको असर पर्छ । त्यति मात्र कहाँ हो र, तिमीहरूले पत्ता लगाएको कुनै एउटा नयाँ औषधी राम्रोसँग अध्ययन नै नगरी बजारमा आयो भने त्यसको असर कति बिरामीमा पर्ला ? आफैँ सोच त, त्यसकारण आफ्नो पेसाको संवेदनशीलतालाई कहिल्यै नभुल्नु” उहाँले भन्नु भएको थियो ।
विभिन्न अध्ययनहरूलाई हेर्ने हो भने यहाँ औषधी खान नपाएरभन्दा खाएर मर्ने तथा त्यसको शरीरमा नकारात्मक असर पर्नेहरूको सङ्ख्या बढी देखिन्छ । कारण हो, औषधीको विवेकपूर्ण प्रयोग नहुनु । हामी चिकित्सक र फर्मासिष्टको सल्लाहबिना नै आफूखुसी वा हचुवाको भरमा औषधी प्रयोग गछौं, अझै भनौं आफ्नो घर वा छिमेकको व्यक्तिलाई बिरामी पर्दा ल्याएको औषधी आफूलाई पनि त्यस्तै समस्या भएको त हो नि, किन जचाउँनुप¥यो, अनि किन सल्लाह लिइराख्नु प¥यो भन्छौँ र त्यसको प्रयोग गर्छौँ । त्यो औषधी आफूले प्रयोग गर्नु हुन्छ कि हुँदैन, त्यसको प्रयोगले आफ्नो स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पो गर्छ कि ? भन्ने जस्ता कुरामा खासै ध्यान दिँदैनौं । जसको कारण हाम्रो शरीरमा सामान्यदेखि जटिल समस्या समेत नआउला भन्न सकिँदैन, त्यसले गर्दा हाम्रो शरीर जोखिममा समेत रहन सक्छ । अनावश्यक रूपमा एन्टिबायोटिक्सको प्रयोग गर्नु, औषधी पूरा मात्रामा सेवन नगरी बीचैमा छाड्नुजस्ता विभिन्न कारणले गर्दा दिन–प्रतिदिन औषधीले काम गर्न छाड्ने नेपाल लगायत विश्वकै प्रमुख समस्या बनिरहेको छ । बच्चा जन्मेदेखि नै हाइ–डोजको एन्टिबायोटिक्स प्रयोग गर्ने एउटा संस्कार नै बनिसकेको छ । “मेरो बच्चालाई एन्टिबायोटिक्स नचलाई सञ्चै हुँदैन त्यहि दिनोस् ।” प्रत्येक आमा–बाबुको मुखबाट सुन्न सकिन्छ । त्यसले भविष्यमा आफ्नो बच्चालाई कस्तो असर गर्ला ? विचरा त्यो अबोध आमा–बाबुलाई के थाहा, त्यहाँ उनीहरूमा जानकारीको अभाव छ । औषधीको विवेकपूर्ण प्रयोगलाई ख्यालै नगरी औषधीको अन्धा–धुन्ध प्रयोग गर्दै जाने हो भने औषधीले बिस्तारै काम गर्न छाड्दै जाने र नयाँ प्रभावकारी औषधी बन्न नसक्ने हो भने स्वास्थ्य क्षेत्रमा एक समय सङ्कटकाल नआउला भन्न सकिँदैन । त्यसतर्फ फर्मासिष्ट, चिकित्सक, अन्य स्वास्थ्यकर्मी उपभोक्ता र सबैजना सचेत बन्नु आवश्यक छ ।
हस्पिटलका फार्मेसीहरू निजीकरण गरिनु, जसले गर्दा आम उपभोक्ता औषधीको गुणस्तर र मूल्यमा ठगिनुपरेको गुनासाहरू बाहिर आउने गरेको छ । देशका होनाहार युवायुवतीहरू लागु औषधीको दुव्र्यसनमा फस्नु, स्वास्थ्य क्षेत्रमा अध्ययनरत विद्यार्थी र स्वास्थ्यकर्मी स्वयम् यसबाट अछुतो नरहनु; गर्भनिरोधक ७२ घण्टे आकस्मिक चक्की अस्थायी साधनका रूपमा प्रयोग गरिनुलाई युवापुस्ताले फेसन नै बनाएका छन्, जसको कारणले औषधीको दीर्घकालीन असर हुनाका साथै त्यस्ता व्यक्तिहरूले सावधानी नअपनाउँदा यौनजन्य सरुवा रोगको प्रकोप बढ्ने उच्च जोखिम समेत उत्तिकै देखिन्छ ।
बिना दर्ता फार्मेसी सञ्चालन गरिनु, दर्ता भएकाहरूको पनि आफ्नो लाइसेन्स नहुनु, औषधी बिक्री–वितरण गर्दा फर्मासिष्ट उपस्थित नहुनुजस्ता थुप्रै अवैधानिक गतिविधिहरू सञ्चालन भइराख्दा पनि विभिन्न कानुनहरू हुँदाहँुदै पनि औषधीको हालीमुहाली सुम्पिएर बसेको संस्था – औषधी व्यवस्था विभाग “म पिटे झैँ गर्छु तँ रोए झैँ गर्’’ भनेजस्तै गरेर मूकदर्शक बनेर बसेको देखिन्छ । यो लाचारीपन कहिलेसम्म हावी रहने हो ? फार्मेसी लगायत स्वास्थ्य क्षेत्रको समग्र विकासमा सम्बन्धित निकायको समयमै ध्यान पुगोस् । औषधी लगायत औषधीजन्य पदार्थहरूको लागि विदेशको मुख ताक्नु पर्ने अवस्था आगामी दिनहरूमा नआओस् । देशमा थुप्रै सम्भावनाहरू छन् त्यस्ता सम्भावनाहरू खोजी गर्न तथा औषधीजस्तो संवेदशील क्षेत्रको विकास गर्न तथा स्वास्थ्य क्षेत्रको सम्पूर्ण विकासमा फर्मासिष्टहरूको काँधमा ठूलो जिम्मेवारी आएको छ । त्यसको लागि चिकित्सक, अन्य स्वास्थ्यकर्मी, राज्य र त्यस मातहतका सम्बन्धित निकायको पनि सहयोग र साथको खाँचो छ, औषधीको विवेकपूर्ण प्रयोग, गुणस्तरीय सेवा, उचित मूल्य जस्ता कुरा कहिल्यै नभुलाैँ । बिरामीको उपचार गर्नु हामी सम्पूर्ण स्वास्थ्यकर्मीको मूल उद्देश्य हो, त्यसको लागि हातेमालोँ गरौँ । कोही उपचारबाट बञ्चित हुन नपरोस् । स्मरण रहोस् – “सेवा नै ठूलो धर्म हो ।”
फार्मेसी लगायत समग्र स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधारको निम्ति एकजुट भएर अघि बढाैँ, आफ्नो पेशाप्रति सदैव संयमित एवम् कर्मनिष्ठ भएर लाग्ने प्रेरणा मिलोस् । सबै फर्मासिष्ट, असिस्टेन्ट फर्मासिस्टलगायत फार्मेसी क्षेत्रका सम्पूर्ण आदरणीय महानुभावहरूलाई विश्व फमासिस्ट दिवसको लाखौं–लाख शुभकामना ।
(लेखक पाठक नेशनल सिटी हस्पिटल, भरतपुर, चितवनका फार्मेसी इन्चार्ज हुन् ।)

Related Topics:
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

समाचार

एमडी/एमएस, एमएन, एमपिएचको प्रवेश परीक्षाका लागि अनलाइन फर्म असोज १ गतेबाट खुल्ने

Published

4 months ago

on

September 12, 2020

By

काठमाडौं भाद्र २७। चिकित्सा शिक्षा आयोगले स्नातकोत्तर तह (पिजी)को एकिकृत प्रवेश परीक्षाको अनलाइन आवेदन फर्म खुला गर्ने निर्णय गरेको छ।

आयोगले परीक्षाका लागि असोज १ देखि १५ गतेसम्म फर्म भर्न सक्ने व्यवस्था गरेको छ। आयोगका अनुसार परीक्षा दिने विद्यार्थीले असोज १ गते बिहान १० बजेदेखि १५ गते साँझ ५ बजेसम्म आयोगको वेबसाइट मार्फत अनलाइन आवेदन फर्म भर्न सक्ने छन्।आयोगले एमडी/एमएस, एमडिएस, एमिपएच, एमिपएचएन, एएचपिइ, एमएन, एमएस्सी नर्सिङ, एम फर्मा, एमएस्सी एमआइटी लगायतका विषयमा परीक्षाका लागि अनलाइन फर्म खुला गर्ने भएको हो।

कोरोना भाइरसको महामारीका कारण परीक्षा ढिला हुन लागेको हो। यसअघि आयोगले क्यालेन्डर प्रकाशित गर्दै जेठमा परीक्षा गर्ने तयारी गरेको थियो।

 

Continue Reading

समाचार

स्वास्थ्यकर्मीको स्तरबृद्धि एक हप्ता भित्र गर्न नेपाल निजामती कर्मचारी संगठनको माग

Published

7 months ago

on

June 25, 2020

By

काठमाडौँ, ११  असार । स्वास्थ्य सेवा तर्फ पाँचौ, छैटौँ र सातौँतहका कर्मचारीको लामो समय  देखि रोकिएको स्तरबृद्धि प्रति नेपाल निजामती कर्मचारी संगठन विभागीय कार्यसमिति स्वास्थ्य मन्त्रालयले  स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशकको ध्यानाकर्षण गराएको छ।

कार्यसमितिले बुधबार  महानिर्देशकलाई भेटि स्तरबृद्धि सम्वन्धी सबैकाम एक साता भित्र परिणाम देखिने गरी सम्पन्न गरी सार्वजनिक गर्न माग गरेको छ ।

समितिका अध्यक्ष लक्ष्मीकुमारी पौडेलको नेतृत्वमा गएको टोलीले  महानिर्देशक डा दीपेन्द्ररमण सिंहको ध्यानाकर्षण गराएको हो  ।

ध्यानाकर्षण पत्र

 

 

 

 

Continue Reading

समाचार

राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाले पायो अन्तर्राष्ट्रिय गुणस्तर संगठन(आईएसओ)को मान्यता

Published

7 months ago

on

June 9, 2020

By

जेठ २७ काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय गुणस्तर संगठन (आइएसओ) ले मंगलबार  राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालालाई आइएसओ १५१८९ः२०१२ मान्यता प्रदान गरेको छ ।  प्रयोगशालाको रिपोर्टले अब अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको  मान्यता पाउने छ ।

स्वास्थ्य सेवा विभागमा एक औपचारिक कार्यक्रमको आयोजना गरी प्रयोगशालालाई मान्यता प्राप्त गरेको प्रमाणपत्र आईएसओ नेपालका प्रमुख कार्यकारी डा. सीताराम जोशीले प्रयोगशालाका निर्देशक डा.रुणा झालाईउपलब्ध गराइएका  थिए  । आइएसओ मान्यता पाउने सरकारी प्रयोगशालाहरु मध्ये राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला नेपालको पहिलो संस्था भएको छ ।

कार्यक्रमका  प्रमुख अतिथि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री ढकालले प्रयोगशालाले अन्तराष्ट्रिय प्रमाणिकरणबाट मान्यता पाएको मा खुसि व्याक्त गर्दै प्रयोगशालाका सम्पूर्ण टिमलाइ  धन्यवाद दिएका थिए । उनले एक जनाको कोरोना भाइरस परिक्षण विदेश पठाउन परेको स्मरण गर्दै अहिले प्रति दिन RT PCR  ५ हजार जनाको परिक्षण भैरहेको र अब छिटो १० हजार प्रति दिन गराउनु पर्ने कुरामा जोड दिए ।

‘भयरहित वातावरणमा ढुक्क भएर काम गर्नुहोस । स्वास्थ्य मन्त्रालय तपाईहरुको साथमा छ ।’

स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक डा.दिपेन्द्ररमण सिंहको अध्यक्षतामा कार्यक्रम भएको थियो ।  उनले आफुले कोभिड १९ सङ्क्रमणका लागि विभिन्न माहाशाखाका प्रमुखहरुलाई छुट्टाछुट्टै टिम बनाएर कार्य गर्न निदेशन दिएको जनाकारी गराएका थिए।

कार्यक्रममा बोल्दै  प्रयोगशालाकी   निर्देशक डा.रुणा झाले प्रयोगशालाले अन्तराष्ट्रिय मान्यता पाउनु सबैको लागि ठुलो  उपलब्धि रहेको भन्दै  प्रयोगशालाका सम्पूर्ण टिमलाइ धन्यवाद दिएकी  थिइन् ।

Continue Reading
Advertisement " />

प्रमुख समाचार